BeCoal

O WĘGLU

I JEGO WIELU TWARZACH

Aby powstał smog konieczne jest uzyskanie odpowiednich warunków pogodowych (niska temperatura, mała wietrzność, wilgotność) i ukształtowanie terenu, a także występowanie emisji substancji zanieczyszczających. W dużych miastach z rozwiniętą siecią ciepłowniczą, głównymi emitorami substancji zanieczyszczających są samochody osobowe i autobusy, a na terenach podmiejskich i wiejskich przyczyną emisji są ponadto rolnictwo i spalanie niewłaściwych substancji (śmieci, niedokładnie wysuszone drzewo).

Istnieją różne systemy wykorzystania odnawialnych źródeł energii, z czego większość zależy od warunków pogodowych jak wietrzność czy nasłonecznienie. Obecnie, nie istnieją magazyny energii o odpowiedniej mocy, dlatego też wraz z instalcjami wykorzystującymi OZE konieczne jest budowanie źródeł wspierających (awaryjnych), które wyprodukują energię w przypadku okresów bezwietrznych bądź wysokiego zachmurzenia.

Ubóstwo energetyczne to problem widoczny również w krajach rozwiniętych Unii Europejskiej i odnosi się do sytuacji, w której części społeczeństwa nie stać na odpowiednie ogrzanie swojego budynku czy mieszkania bądź opłacenia rachunków za energię elektryczną. W całej Unii Europejskiej 24,5 % mieszkańców jest narażonych na ryzyko ubóstwa energetycznego, a 9 % społeczeństwa żyje w ubóstwie energetycznym.

Biorąc pod uwagę dane dotyczące wytworzenia ciepła w ciepłowniach w 2016 r. wyraźnie widać, że węgiel wciąż pozostaje najtańszym źródłem energii. Koszt wytworzenia 1 GJ energii z węgla wynosi 7,4 EUR, z OZE (biomasa) wynosi 9,0 EUR, z gazu ziemnego , a z oleju opałowego aż 17,9 EUR.

W 2017 r. import węgla do Europy wyniósł 173 mln ton, z czego największymi importerami były Niemcy (47,9 mln ton), Hiszpania (19,2 mln ton), Holandia (16,2 mln ton), Francja (15,7 mln ton) i Włochy (15,3 mln ton).

Energia wytwarzania przez urządzenia wykorzystujące OZE jest niemal darmowa na etapie eksploatacji, ale wymaga wysokich nakładów finansowych na etapie inwestycji. Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych są wyższe w krajach z wysokim udziałem instalacji fotowoltaicznych i wiatrowych niż w krajach korzystających z węgla.

Jeśli to ma być transformacja (a nie likwidacja) to należy zachować łańcuch wartości, który sektor górniczy generuje dla społeczno-gospodarczego rozwoju regionów oraz uwzględnić różnice pomiędzy poziomem rozwoju poszczególnych krajów i regionów. Wymaga to odtworzenia równoważnych miejsc pracy w innych dojrzałych i wyspecjalizowanych branżach oraz zapewnienia odpowiedniego finansowania procesu.

Sporządzona przez Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach ekspertyza wykazała, że w przypadku Polskiej Grupy Górniczej koszt transformacji w inny najbardziej prawdopodobny przemysł (automotive, budownictwo, inne technologiczne branże) wyniósłby ok. 44 mld EUR pod bardzo ważnym warunkiem, że znajdą się inwestorzy, którzy w innych dojrzałych branżach odtworzą te miejsca pracy.

Połowa energii elektrycznej produkowanej z OZE w krajach Europy Zachodniej otrzymuje wsparcie finansowe. W 2015 r. łączne wsparcie dla OZE wyniosło 60 mld EUR, natomiast wsparcie dla produkcji węgla wyniosło w tym samym okresie 4,2 mld EUR. Uwzględniając koszty inwestycyjne za MW zainstalowanej mocy w OZE są droższe od inwestycji w jednostkę opartą o węgiel. Subsydiowane OZE charakteryzują się dużą niestabilnością pracy oraz pierwszeństwem wprowadzania energii do sieci. Wymaga to utrzymywania wysokich rezerw mocy opartych o paliwa konwencjonalne i wpływa negatywnie na ich ekonomikę.